Politechnika Gdańska / Wydział Architektury / Zakład Technik Wizualnych/Historia-Otto

................. Dnia 22 września 2000 r., przeżywszy długie życie, zmarł w Gdańsku prof. zw. Franciszek Otto, nestor polskiej geometrii wykreślnej, dr honoris causa Politechniki Gdańskiej, wybitny specjalista i dydaktyk, człowiek o wyjątkowych walorach etycznych.
Franciszek Otto urodził się 4 października 1904 r. we Lwowie, w wielodzietnej rodzinie pracownika kolejowego. Był najstarszy z sześciorga rodzeństwa (jeden z braci - Edward był później również profesorem geometrii wykreślnej). Wykształcenie średnie uzyskał w Szkole Realnej im. J. J. Śniadeckich we Lwowie, gdzie zetknął się po raz pierwszy i zainteresował geometrią wykreślną (wykładał ją tam m.in. znany lwowski nauczyciel - dr n.t. Bazyli Kalicun-Chodowicki). Nauka zakłócona była działaniami I wojny światowej, w 1920 r. wychowany w duchu gorącego patriotyzmu, niespełna szesnastoletni Franciszek wziął czynny udział w działaniach wojny polsko-sowieckiej.
W następnym roku ukończył szkołę i podjął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej, gdzie był uczniem takich wybitnych naukowców jak S. Banach, A. Łomnicki, A. Plamitzer, M.T. Huber, i in. Po uzyskaniu dyplomu w 1927 r. zatrudnił się jako asystent prof. Kazimierza Bartla w I Katedrze Geometrii Wykreślnej swojej uczelni. Pracował na tym stanowisku do czasów II wojny światowej. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa w 1941 r. zamknięto wyższe uczelnie, a środowiskiem akademickim wstrząsnął bestialski mord na lwowskich profesorach, wśród których zalazł się również prof. Bartel. Aby przetrwać ten trudny okres F. Otto podjął pracę biurową w Izbie Przemysłowo-Handlowej we Lwowie.
W 1944 r. wyjechał wraz z żoną do Szymbarku, następnie do Tarnowa, gdzie w styczniu 1945 r. zastał ich front niemiecko-radziecki. Wkrótce potem F. Otto zgłosił się do przedstawicielstwa nowego rządu polskiego w Lublinie, zostając delegatem rządowym z zadaniem przejęcia Politechniki Gdańskiej. Po długiej i uciążliwej podróży w kwietniu 1945 r. dotarł na miejsce przeznaczenia. Jako członek pionierskiej, pięcioosobowej grupy inicjatywnej od samego początku mocno zaangażował się w organizację Politechniki Gdańskiej. Został mianowany kierownikiem Katedry Geometrii Wykreślnej Politechniki Gdańskiej (1945), początkowo jako zastępca profesora, a od 1949 r. jako profesor nadzwyczajny. Aktywnie działał w strukturach uczelni, wiele lat pełniąc funkcję dziekana Wydziału Architektury. W latach 1950-52 pełnił funkcję Prorektora Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej w Gdańsku. Nie ograniczał swojej aktywności do samej Politechniki Gdańskiej, w latach pięćdziesiątych, w okresie tworzenia Politechniki Szczecińskiej prof. F. Otto prowadził tam wykłady i ćwiczenia, podobnie w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. W latach 196471 prowadził na wysokim poziomie wykłady, w ramach tzw. Politechniki Telewizyjnej, realizowanej na żywo przez Telewizję Gdańską. Przez wiele lat pełnił funkcję redaktora naczelnego Zeszytów Naukowych PG. Był autorem kilku publikacji, współautorem (razem z bratem Edwardem) zbioru zadań i doskonałego, ośmiokrotnie wznawianego podręcznika geometrii wykreślnej. Świadomie kontynuował metody dydaktyczne i dzieło naukowe prof. Bartla, doprowadził do ukończenia i wydania drugiego tomu jego Perspektywy malarskiej. Wypromował kilku doktorantów.
W 1976 r. prof. F. Otto przeszedł na emeryturę, w dalszym ciągu służąc radą i pomocą pracownikom naukowym tej dziedziny. W środowisku pozauczelnianym znany był z zamiłowań numizmatycznych i kolekcjonerskich. Za swoją działalność nagrodzony był najwyższymi odznaczeniami państwowymi, w tym Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 1985 r. uhonorowany został przez Politechnikę Gdańską doktoratem honoris causa. W pamięci byłych studentów i współpracowników prof. Franciszek Otto zapisał się jako osoba o wielkim autorytecie, zdobytym dzięki wiedzy i życzliwości. Był świetnym dydaktykiem potrafiącym przyciągnąć uwagę słuchaczy, jego wykłady stanowiły wzór porządku i dyscypliny, cechowała je matematyczna ścisłość nie zakłócona żadnym zbędnym słowem. Był nauczycielem wymagającym, trudno było zdać u niego egzamin, ale dobrych uczniów potrafił docenić i wyróżnić. Konsekwentny i bezkompromisowy, wiele wymagał od siebie i tego samego oczekiwał od swoich współpracowników. Był człowiekiem spokojnym i opanowanym, chyba nikt nie słyszał jego podniesionego głosu. Patriota, o niezłomnych zasadach moralnych, nie ulegający wpływom okresowych trendów politycznych. Na zawsze pozostanie w naszych sercach i umysłach.

Książki i publikacje:

1. E. i F. Otto: Elementarny dowód dla perspektografu De La Fresnayea, Czasopismo Techniczne, Lwów 1934
2. E. i F. Otto: Zbiór zadań z geometrii wykreślnej, PWN Warszawa, t. 1: 1952, 1955, 1957, 1963, 1966, 1968, 1969, t. 2: 1962, 1966, 1969
3. Prof. K. Bartel, Zeszyty Naukowe Geometria Wykreślna, nr 1 Warszawa 1959
4. Wspólny punkt mierzenia dla dwóch kierunków, Zeszyty Naukowe Geometria Wykreślna, nr 1, Warszawa 1959
5. Przybliżone rozwinięcia powierzchni skośnych, Mat. B. P. B. P., Gdańsk 1969
6. E. i F. Otto: Podręcznik geometrii wykreślnej, PWN Warszawa, 1975, 1977, 1979, 1980

Fragment wykładu telewizyjnego (lata 64-70):



P G / W y d z. A r c h.	P r a c o w n i a ..T e c h n i k ..W i z u a l n y c h
	HISTORIA PRACOWNI TECHNIK WIZUALNYCH
	PROFESOR FRANCISZEK OTTO
		................. Dnia 22 września 2000 r., przeżywszy długie życie, zmarł w Gdańsku prof. zw. Franciszek Otto, nestor polskiej geometrii wykreślnej, dr honoris causa Politechniki Gdańskiej, wybitny specjalista i dydaktyk, człowiek o wyjątkowych walorach etycznych. Franciszek Otto urodził się 4 października 1904 r. we Lwowie, w wielodzietnej rodzinie pracownika kolejowego. Był najstarszy z sześciorga rodzeństwa (jeden z braci - Edward był później również profesorem geometrii wykreślnej). Wykształcenie średnie uzyskał w Szkole Realnej im. J. J. Śniadeckich we Lwowie, gdzie zetknął się po raz pierwszy i zainteresował geometrią wykreślną (wykładał ją tam m.in. znany lwowski nauczyciel - dr n.t. Bazyli Kalicun-Chodowicki). Nauka zakłócona była działaniami I wojny światowej, w 1920 r. wychowany w duchu gorącego patriotyzmu, niespełna szesnastoletni Franciszek wziął czynny udział w działaniach wojny polsko-sowieckiej. W następnym roku ukończył szkołę i podjął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej, gdzie był uczniem takich wybitnych naukowców jak S. Banach, A. Łomnicki, A. Plamitzer, M.T. Huber, i in. Po uzyskaniu dyplomu w 1927 r. zatrudnił się jako asystent prof. Kazimierza Bartla w I Katedrze Geometrii Wykreślnej swojej uczelni. Pracował na tym stanowisku do czasów II wojny światowej. Po wkroczeniu Niemców do Lwowa w 1941 r. zamknięto wyższe uczelnie, a środowiskiem akademickim wstrząsnął bestialski mord na lwowskich profesorach, wśród których zalazł się również prof. Bartel. Aby przetrwać ten trudny okres F. Otto podjął pracę biurową w Izbie Przemysłowo-Handlowej we Lwowie. W 1944 r. wyjechał wraz z żoną do Szymbarku, następnie do Tarnowa, gdzie w styczniu 1945 r. zastał ich front niemiecko-radziecki. Wkrótce potem F. Otto zgłosił się do przedstawicielstwa nowego rządu polskiego w Lublinie, zostając delegatem rządowym z zadaniem przejęcia Politechniki Gdańskiej. Po długiej i uciążliwej podróży w kwietniu 1945 r. dotarł na miejsce przeznaczenia. Jako członek pionierskiej, pięcioosobowej grupy inicjatywnej od samego początku mocno zaangażował się w organizację Politechniki Gdańskiej. Został mianowany kierownikiem Katedry Geometrii Wykreślnej Politechniki Gdańskiej (1945), początkowo jako zastępca profesora, a od 1949 r. jako profesor nadzwyczajny. Aktywnie działał w strukturach uczelni, wiele lat pełniąc funkcję dziekana Wydziału Architektury. W latach 1950-52 pełnił funkcję Prorektora Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej w Gdańsku. Nie ograniczał swojej aktywności do samej Politechniki Gdańskiej, w latach pięćdziesiątych, w okresie tworzenia Politechniki Szczecińskiej prof. F. Otto prowadził tam wykłady i ćwiczenia, podobnie w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku. W latach 196471 prowadził na wysokim poziomie wykłady, w ramach tzw. Politechniki Telewizyjnej, realizowanej na żywo przez Telewizję Gdańską. Przez wiele lat pełnił funkcję redaktora naczelnego Zeszytów Naukowych PG. Był autorem kilku publikacji, współautorem (razem z bratem Edwardem) zbioru zadań i doskonałego, ośmiokrotnie wznawianego podręcznika geometrii wykreślnej. Świadomie kontynuował metody dydaktyczne i dzieło naukowe prof. Bartla, doprowadził do ukończenia i wydania drugiego tomu jego Perspektywy malarskiej. Wypromował kilku doktorantów. W 1976 r. prof. F. Otto przeszedł na emeryturę, w dalszym ciągu służąc radą i pomocą pracownikom naukowym tej dziedziny. W środowisku pozauczelnianym znany był z zamiłowań numizmatycznych i kolekcjonerskich. Za swoją działalność nagrodzony był najwyższymi odznaczeniami państwowymi, w tym Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 1985 r. uhonorowany został przez Politechnikę Gdańską doktoratem honoris causa. W pamięci byłych studentów i współpracowników prof. Franciszek Otto zapisał się jako osoba o wielkim autorytecie, zdobytym dzięki wiedzy i życzliwości. Był świetnym dydaktykiem potrafiącym przyciągnąć uwagę słuchaczy, jego wykłady stanowiły wzór porządku i dyscypliny, cechowała je matematyczna ścisłość nie zakłócona żadnym zbędnym słowem. Był nauczycielem wymagającym, trudno było zdać u niego egzamin, ale dobrych uczniów potrafił docenić i wyróżnić. Konsekwentny i bezkompromisowy, wiele wymagał od siebie i tego samego oczekiwał od swoich współpracowników. Był człowiekiem spokojnym i opanowanym, chyba nikt nie słyszał jego podniesionego głosu. Patriota, o niezłomnych zasadach moralnych, nie ulegający wpływom okresowych trendów politycznych. Na zawsze pozostanie w naszych sercach i umysłach. Książki i publikacje: 1. E. i F. Otto: Elementarny dowód dla perspektografu De La Fresnayea, Czasopismo Techniczne, Lwów 1934 2. E. i F. Otto: Zbiór zadań z geometrii wykreślnej, PWN Warszawa, t. 1: 1952, 1955, 1957, 1963, 1966, 1968, 1969, t. 2: 1962, 1966, 1969 3. Prof. K. Bartel, Zeszyty Naukowe Geometria Wykreślna, nr 1 Warszawa 1959 4. Wspólny punkt mierzenia dla dwóch kierunków, Zeszyty Naukowe Geometria Wykreślna, nr 1, Warszawa 1959 5. Przybliżone rozwinięcia powierzchni skośnych, Mat. B. P. B. P., Gdańsk 1969 6. E. i F. Otto: Podręcznik geometrii wykreślnej, PWN Warszawa, 1975, 1977, 1979, 1980 Fragment wykładu telewizyjnego (lata 64-70):